Lopen door de Graanrepubliek
9. Nieuw Beerta
Nieuw Beerta, klein als dorp, groot als naam. Bastiaan Jan Ader was dominee en verzetsman. Een kleurrijk man die voor de oorlog op de fiets een pelgrimstocht maakte naar Jeruzalem. Als vanzelfsprekend verzetten hij en zijn vrouw Jo zich tegen de nazi’s. Zij verborgen in hun pastorie acht joden. Volgens Yad Vashem bracht Ader door het hele land heen naar schatting tussen de 200 en 300 joden in veiligheid. Hij vatte zelfs het plan op om met 300 man het kamp Westerbork te bevrijden. ’Domie’ zoals hij liefkozend genoemd werd moest zijn verzetswerk met de dood bekopen. Hij werd verraden en stierf, 34 jaar oud, voor het vuurpeloton. De pastorie met het gaaf Amerikaans grenen hout is helaas op last van het kerkbestuur geslecht. Er voor in de plaats kwam een dertien in een dozijn huis tegenover de kerk.
Nog twee beroemde namen:
Jan Freerks Zijlker stond aan de zijde van Thorbecke toen die de grondwet van 1848 introduceerde. Hij was hoogleraar staatswetenschappen in Gent en de stuwende kracht achter de oprichting van de Groninger Mij. van Landbouw. Zijn zoon Aeilko vertrok als 20-jarige in 1860 naar de Oost toen een meisje hem de bons gaf. Hij ontdekte in 1890 olie en stond aan de wieg van de Bataafse Petroleum Mij op, de latere Shell.
---
Boelo Tijdens was parlementariër voor de vrijzinnig democraten en zorgde er als kleiboer voor dat Westerwolde in 1917 een kanaal kreeg zodat de keuterboertjes stratendrek konden aanvoeren voor bemesting en hun landbouwproducten beter konden verschepen.
De oude pastorie (Collectie Erik Ader)
Kerk
Interieur kerk
Dominee Bastiaan Jan Ader (Collectie Erik Ader)
Jan Freerks Zijlker (foto Publiek Domein via Wikipedia)
Boelo Luitjen Tijdens